Τα 24 Μαστιχοχώρια της Χίου, που βρίσκονται στο νότιο μέρος του νησιού, είναι και τα μόνα που ασχολούνται με την παραγωγή της μαστίχας παγκοσμίως.
Σήμερα καλύτερα διατηρούνται τα Μεστά, το Πυργί, οι Ολύμποι, η Καλαμωτή, η Βέσσα, τα Πατρικά, το Βουνό, η Ελάτα, η Κοινή, ο Άγιος Γιώργης Συκούσης.
Στη Χίο θα πάτε είτε αεροπορικώς είτε ακτοπλοϊκώς με ταχύπλοο ή συμβατικό πλοίο και έπειτα οδικώς μέχρι τα Μαστιχοχώρια.
Τα Μαστιχοχώρια είναι η απόδειξη ότι η φύση έχει αδυναμίες και κάνει διακρίσεις. Εδώ μόνο έδωσε ένα καρπό που δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο.
Σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες το μικροκλίμα της περιοχής, τα υποθαλάσσια ηφαίστεια και το ασβεστολιθικό έδαφος συνιστούν ένα μοναδικό συνδυασμό παραγόντων που ευνοούν την ανάπτυξη της μαστίχας, έναν συνδυασμό που δεν απαντάται πουθενά αλλού. Με άλλα λόγια αυτός ο τόπος είναι ευλογημένος.
Και οι άνθρωποι αντιλήφθηκαν νωρίς το δώρο που τους έδωσε η φύση και για να την ευχαριστήσουν βάλθηκαν να στολίσουν τον τόπο με μνημεία φρουριακής αρχιτεκτονικής, με ιδιαίτερα εντυπωσιακά αρχοντικά που ξεχωρίζουν από το υπόλοιπο νησί.
Τα Μαστιχοχώρια διατηρούν κάποιους από τους πιο σημαντικούς μεσαιωνικούς οικισμούς στην Ελλάδα που προκαλούν τεράστιο ιστορικό ενδιαφέρον και αφήνουν έκθαμβο τον επισκέπτη. Τα μεσαιωνικά αυτά καστροχώρια εξακολουθούν και σήμερα να είναι ζωντανοί οικισμοί.
Ο εξαιρετικός οικότοπος της περιοχής κατατάσσει τα Μαστιχοχώρια σε ένα από τους αγαπημένους προορισμούς εναλλακτικού τουρισμού που έχει φανατικούς θαυμαστές ανά τον κόσμο. Εδώ δεν θα βαρεθείτε με τίποτα, τα πάντα είναι προς ανακάλυψη.
Η καλύτερη περίοδος για τα να επισκεφτείτε αν θέλετε να μυηθείτε στα μυστικά της μαστίχας είναι κατά τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο (και σε ορισμένες περιπτώσεις – καιρού επιτρέποντος – και τον Οκτώβριο ).
Τους μήνες αυτούς γίνεται η καλλιέργεια του μαστιχόδεντρου, η συγκομιδή και κατεργασία της μαστίχας και η παρακολούθηση της διαδικασίας είναι σίγουρα από τις πιο ενδιαφέρουσες εμπειρίες που μπορεί κανείς να αποκομίσει.
Το Πυργί είναι το μεγαλύτερο Μαστιχοχώρι, θεωρείται αυθεντική αναπαράσταση της μεσαιωνικής εποχής και στέκει μάρτυρας μιας χιλιετούς σχεδόν ιστορίας. Ένα «ζωγραφιστό χωριό», όπως το ονομάζουν λόγω των περίτεχνων διακοσμητικών μοτίβων στις προσόψεις των οικημάτων, με τα (φημισμένα) πυργόσικα ντοματάκια κρεμασμένα στα μικρά μπαλκόνια σαν να θέλουν να προσθέσουν μια τελευταία χρωματική πινελιά και τις ηλικιωμένες να φορούν ακόμα την παλιά τοπική φορεσιά θα μείνετε με την εντύπωση ότι έχετε μεταφερθεί σε ένα κινηματογραφικό σκηνικό. Εδώ είναι και το λαογραφικό μουσείο.
Αξίζει να επισκεφτείτε τα Μεστά ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα χωριά-φρούρια του Δήμου και που έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο μνημείο στο σύνολο του.
Ένα από τα ομορφότερα πεζοπορικά μονοπάτια ξεκινούν από εδώ με προορισμό το επίσης μεσαιωνικό χωριό των Ολύμπων. Για όσους αποφασίσετε να το διανύσετε η σήμανση είναι πολύ καλή, η απόσταση περίπου 2050 μ. και ο χρόνος που απαιτείται μία ώρα. Κατά την διαδρομή θα θαυμάσετε την φύση στα καλύτερα της. Μπροστά σας θα παρελαύνουν πεύκα, κυπαρίσσια, θάμνοι και βέβαια καλλιέργειες της μαστίχας, ελιάς και συκιάς.
Στο χωριό των Ολύμπων, στον δρόμο προς τα κάτω Φανά θα δείτε το Σπήλαιο της Συκιάς. Το σπηλαιοβάραθρο είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό και κερδίζει τις εντυπώσεις των επισκεπτών. Μην βιαστείτε να μαζέψετε την φωτογραφική, πιο κάτω υπάρχουν και άλλες εικόνες.
Στην νότια ακτή των Ολύμπων μετά από ένα δρόμο που περνάει μέσα από μια κοιλάδα γεμάτη ελαιώνες καταλήγει σε μια όμορφη, αμμώδη και ερημική παραλία, την παραλία των Φανών θα κολυμπήσετε σε πεντακάθαρα νερά και σε μικρή απόσταση, λίγο πιο κει από την αμμουδιά, θα δείτε τα ερείπια του ναού του Φαναίου Απόλλωνα.
Στα Μαστιχοχώρια θα εισχωρήσετε σε έναν αναλλοίωτο τρόπο ζωής, σε μια αληθινή όαση φτιαγμένη από νέκταρ μαστίχας. Τα πάντα εδώ έχουν χρώμα και γεύση, αφεθείτε στις αισθήσεις σας και απολαύστε.
