Η πορνεία αποτελούσε στοιχείο του βίου των αρχαίων Ελλήνων ήδη από την αρχαϊκή εποχή. Στις σημαντικότερες ελληνικές πόλεις και κυρίως στα λιμάνια, αποτελούσε σημαντική οικονομική δραστηριότητα απασχολώντας σημαντικό μέρος του πληθυσμού. Σε καμία περίπτωση δεν θεωρούταν παράνομη: οι πόλεις δεν την απαγορεύουν και οι οίκοι ανοχής λειτουργούσαν στα φανερά. Στην Αθήνα, στο μεγάλο νομοθέτη Σόλωνα αποδίδεται η ίδρυση κρατικών πορνείων με προσιτές τιμές. Ωστόσο η δραστηριότητα αυτή δεν κατανεμόταν ίσα ανάμεσα στα δύο φύλα: γυναίκες όλων των ηλικιών καθώς και νεαρά αγόρια εκδίδονταν, για μια πελατεία που απαρτιζόταν σχεδόν αποκλειστικά από άνδρες.
ΠΟΡΝΕΙΑ
οι αρχαίοι δεν διέθεταν ηθικούς φραγμούς αναφορικά με την προσφυγή στις εκδιδόμενες γυναίκες.
Παράλληλα, οι νόμοι απαγορεύουν αυστηρότατα τις σχέσεις εκτός γάμου με μία γυναίκα από την τάξη των ελεύθερων πολιτών. Ο απατημένος σύζυγος είχε το δικαίωμα να θανατώσει τον αντίζηλό του αν τον έπιανε επ’ αυτοφόρω,ομοίως και κάποιον βιαστή. Καθώς η μέση ηλικία γάμου για τους άνδρες ήταν τα 30 έτη, ο νεαρός Αθηναίος που επιθυμούσε να έχει ετεροφυλοφιλικές σχέσεις δεν είχε άλλη επιλογή από το να στραφεί στις δούλες του ή στις πόρνες.
Η ύπαρξη εκδιδόμενων γυναικών με πελατεία άλλες γυναίκες δεν είναι επιβεβαιωμένη.
ΟΙ ΠΟΡΝΕΣ - ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΛΕΞΗΣ
Οι εκδιδόμενες γυναίκες μπορούν να ταξινομηθούν σε διάφορες κατηγορίες. Τελευταίες στην κλίμακα κατατάσσονταν οι πόρνες, οι οποίες σύμφωνα και με την ετυμολογία της λέξης – προέρχεται από το ρήμα «πέρνημι» που σημαίνει «πουλώ» - ανήκαν στους «πορνοβοσκούς», δηλαδή σε προαγωγούς που λάμβαναν τμήμα των εσόδων τους. Οι τελευταίοι μπορούσαν να είναι πολίτες, για τους οποίους μπορούσαν να αποτελούν πηγή εσόδων όπως όλες οι άλλες. Ένας ρήτορας του 4ου αιώνα αναφέρει δύο σαν τμήματα της περιουσίας του. Ο Θεόφραστος αναφέρει τον προαγωγό πλάι στον πανδοχέα και τον συλλέκτη φόρων σε έναν κατάλογο επαγγελμάτων που είχε συντάξει.
ΠΡΟΣΦΕΡΑΝ ΤΙΣ ΚΟΡΕΣ ΤΟΥΣ ΣΑΝ ΠΟΡΝΕΣ
Κατά την κλασική εποχή, τα κορίτσια ήταν δούλες βαρβαρικής καταγωγής. Από την ελληνιστική εποχή και μετά εμφανίζονται και μικρά κορίτσια τα οποία εκτέθηκαν από τον πολίτη πατέρα τους, και οι οποίες θεωρούνταν δούλες μέχρι αποδείξεως του εναντίου. Η περίπτωση αυτή μοιάζει συνηθισμένη, σε σημείο που ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, τον 2ο αιώνα μ.Χ., προειδοποιεί εκείνους που συχνάζουν σε πορνεία για τον κίνδυνο της αιμομιξίας: «πόσοι πατεράδες, έχοντας ξεχάσει τα παιδιά που εγκατέλειψαν, έχουν, εν αγνοία τους, συνάψει ερωτικές σχέσεις με το γιο τους που εκδίδεται ή με την κόρη τους που έγινε πόρνη...» Αυτές οι γυναίκες εργάζονταν τις περισσότερες φορές σε οίκους ανοχής, σε συνοικίες που ήταν διαβόητες για τη φιλοξενία τέτοιων δραστηριοτήτων, όπως ο Πειραιάς (το λιμάνι της Αθήνας) ή ο Κεραμεικός. Οι τελευταίες υποδέχονταν ναυτικούς και φτωχούς πολίτες.
ΤΙΜΗ
Μιλώντας για τιμές, υπάρχουν διάφορες αναφορές στην τιμή του ενός οβολού για τις οικονομικότερες κοπέλες, που ικανοποιούσαν τουλάχιστον τις βασικές ανάγκες. Είναι δύσκολο να γνωρίζει κανείς αν πρόκειται για αληθινή τιμή ή απλά για μια ρήση που αντικατοπτρίζει μια «τιμή ευκαιρίας».
ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ
Οι σύγχρονοι μελετητές έχουν στην κατοχή τους ελάχιστα στοιχεία αναφορικά με τις συνθήκες διαβίωσης των εκδιδόμενων γυναικών κατά την αρχαιότητα. Δεν επιβιώνει καμία μαρτυρία σχετικά με τον τρόπο ζωής τους ούτε περιγραφή των οίκων όπου εργάζονταν. Ωστόσο είναι πολύ πιθανόν οι ελληνικοί οίκοι ανοχής να παρουσίαζαν σημαντικές ομοιότητες με εκείνους που περιγράφουν οι ρωμαϊκές μαρτυρίες ή με εκείνους που βρέθηκαν στις στάχτες της Πομπήιας: ανήλιαγοι χώροι, στενοί, με δυσάρεστη μυρωδιά. Ένας από τους πολλούς όρους της ελληνικής αργκώ για να περιγράψει κανείς μια πόρνη ήταν η λέξη «χαμαιτυπής», στην κυριολεξία «εκείνη που χτυπά τη γη», υπονοώντας ότι η πράξη λάμβανε χώρα απευθείας στο έδαφος.
Οι ιατρικές πραγματείες μας αφήνουν να ρίξουμε μια ματιά στον κόσμο μιας πόρνης, ωστόσο οι αναφορές είναι τμηματικές και ατελείς. Οι δούλες – πόρνες, προκειμένου να συνεχίζουν να μαζεύουν χρήματα απερίσπαστα έπρεπε να αποφύγουν την εγκυμοσύνη με κάθε κόστος. Οι τεχνικές αντισύλληψης των αρχαίων Ελλήνων είναι λιγότερο γνωστές σε σχέση με εκείνες των Ρωμαίων. Σε μια πραγματεία που αποδίδεται στον Ιπποκράτη,ο συγγραφέας περιγράφει με λεπτομέρεια την περίπτωση μιας χορεύτριας «που συνηθίζει να πηγαίνει με άνδρες»: τη συμβούλεψε να χοροπηδά πάνω κάτω αγγίζοντας με τις φτέρνες τα οπίσθιά της, έτσι ώστε το σπέρμα να αποβληθεί και να αποφευχθεί το ρίσκο. Οι ιερόδουλες της Κορίνθου φαίνεται πως ακολουθούσαν απλούστερη μέθοδο: ζητούσαν από τους πελάτες τους να εφαρμόζουν το σοδομισμό ( πρωκτικό ) προκειμένου να αποφύγουν την εγκυμοσύνη. Είναι ακόμη πιθανό οι πόρνες να κατέφευγαν στην έκτρωση ή την θανάτωση των νεογέννητων με έκθεση.
ΚΕΡΑΜΙΚΑ ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ
Μια άλλη πηγή για τη ζωή των εκδιδόμενων γυναικών είναι τα κεραμικά αγγεία της εποχής. Η απεικόνισή τους, αρκετά συχνή, μπορεί να διαχωριστεί σε τέσσερις κατηγορίες: σκηνές δείπνων, σκηνές σεξουαλικού περιεχομένου, σκηνές στην τουαλέτα και σκηνές κακοποίησης. Στις σκηνές τουαλέτας ήταν σύνηθες η πόρνη να απεικονίζεται με σώμα κάθε άλλο παρά ιδανικό: στήθος γερασμένο, δίπλες στο δέρμα κτλ. Ένας κύλικας μάλιστα απεικονίζει μια πόρνη να ουρεί σε ένα δοχείο. Στις απεικονίσεις σεξουαλικών περιπτύξεων η πόρνη διακρίνεται εύκολα από την παρουσία ενός πουγγιού με χρήματα, ώστε να είναι καταφανής η εμπορική σημασία της συνουσίας. Η στάση που απεικονίζεται συχνότερα είναι αυτή του σοδομισμού, με τη γυναίκα διπλωμένη στα δύο, τα χέρια να ακουμπούν στη γη. Αξίζει να σημειωθεί πως η στάση αυτή θεωρούταν εξευτελιστική για έναν ενήλικα και ελάχιστα κολακευτική για μία γυναίκα. Τέλος, συγκεκριμένος αριθμός βάζων παρουσιάζουν σκηνές όπου η κοπέλα απειλείται από ένα ραβδί ή ένα σανδάλι, ενώ υποχρεώνεται να δεχτεί σεξουαλικές επαφές υποτιμητικές για τους αρχαίους Έλληνες: πεολειχία, σοδομισμό ή με δύο συντρόφους ταυτόχρονα.
ΠΟΡΝΕΙΑ
οι αρχαίοι δεν διέθεταν ηθικούς φραγμούς αναφορικά με την προσφυγή στις εκδιδόμενες γυναίκες.
Παράλληλα, οι νόμοι απαγορεύουν αυστηρότατα τις σχέσεις εκτός γάμου με μία γυναίκα από την τάξη των ελεύθερων πολιτών. Ο απατημένος σύζυγος είχε το δικαίωμα να θανατώσει τον αντίζηλό του αν τον έπιανε επ’ αυτοφόρω,ομοίως και κάποιον βιαστή. Καθώς η μέση ηλικία γάμου για τους άνδρες ήταν τα 30 έτη, ο νεαρός Αθηναίος που επιθυμούσε να έχει ετεροφυλοφιλικές σχέσεις δεν είχε άλλη επιλογή από το να στραφεί στις δούλες του ή στις πόρνες.
Η ύπαρξη εκδιδόμενων γυναικών με πελατεία άλλες γυναίκες δεν είναι επιβεβαιωμένη.
ΟΙ ΠΟΡΝΕΣ - ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΛΕΞΗΣ
Οι εκδιδόμενες γυναίκες μπορούν να ταξινομηθούν σε διάφορες κατηγορίες. Τελευταίες στην κλίμακα κατατάσσονταν οι πόρνες, οι οποίες σύμφωνα και με την ετυμολογία της λέξης – προέρχεται από το ρήμα «πέρνημι» που σημαίνει «πουλώ» - ανήκαν στους «πορνοβοσκούς», δηλαδή σε προαγωγούς που λάμβαναν τμήμα των εσόδων τους. Οι τελευταίοι μπορούσαν να είναι πολίτες, για τους οποίους μπορούσαν να αποτελούν πηγή εσόδων όπως όλες οι άλλες. Ένας ρήτορας του 4ου αιώνα αναφέρει δύο σαν τμήματα της περιουσίας του. Ο Θεόφραστος αναφέρει τον προαγωγό πλάι στον πανδοχέα και τον συλλέκτη φόρων σε έναν κατάλογο επαγγελμάτων που είχε συντάξει.
ΠΡΟΣΦΕΡΑΝ ΤΙΣ ΚΟΡΕΣ ΤΟΥΣ ΣΑΝ ΠΟΡΝΕΣ
Κατά την κλασική εποχή, τα κορίτσια ήταν δούλες βαρβαρικής καταγωγής. Από την ελληνιστική εποχή και μετά εμφανίζονται και μικρά κορίτσια τα οποία εκτέθηκαν από τον πολίτη πατέρα τους, και οι οποίες θεωρούνταν δούλες μέχρι αποδείξεως του εναντίου. Η περίπτωση αυτή μοιάζει συνηθισμένη, σε σημείο που ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, τον 2ο αιώνα μ.Χ., προειδοποιεί εκείνους που συχνάζουν σε πορνεία για τον κίνδυνο της αιμομιξίας: «πόσοι πατεράδες, έχοντας ξεχάσει τα παιδιά που εγκατέλειψαν, έχουν, εν αγνοία τους, συνάψει ερωτικές σχέσεις με το γιο τους που εκδίδεται ή με την κόρη τους που έγινε πόρνη...» Αυτές οι γυναίκες εργάζονταν τις περισσότερες φορές σε οίκους ανοχής, σε συνοικίες που ήταν διαβόητες για τη φιλοξενία τέτοιων δραστηριοτήτων, όπως ο Πειραιάς (το λιμάνι της Αθήνας) ή ο Κεραμεικός. Οι τελευταίες υποδέχονταν ναυτικούς και φτωχούς πολίτες.
ΤΙΜΗ
Μιλώντας για τιμές, υπάρχουν διάφορες αναφορές στην τιμή του ενός οβολού για τις οικονομικότερες κοπέλες, που ικανοποιούσαν τουλάχιστον τις βασικές ανάγκες. Είναι δύσκολο να γνωρίζει κανείς αν πρόκειται για αληθινή τιμή ή απλά για μια ρήση που αντικατοπτρίζει μια «τιμή ευκαιρίας».
ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ
Οι σύγχρονοι μελετητές έχουν στην κατοχή τους ελάχιστα στοιχεία αναφορικά με τις συνθήκες διαβίωσης των εκδιδόμενων γυναικών κατά την αρχαιότητα. Δεν επιβιώνει καμία μαρτυρία σχετικά με τον τρόπο ζωής τους ούτε περιγραφή των οίκων όπου εργάζονταν. Ωστόσο είναι πολύ πιθανόν οι ελληνικοί οίκοι ανοχής να παρουσίαζαν σημαντικές ομοιότητες με εκείνους που περιγράφουν οι ρωμαϊκές μαρτυρίες ή με εκείνους που βρέθηκαν στις στάχτες της Πομπήιας: ανήλιαγοι χώροι, στενοί, με δυσάρεστη μυρωδιά. Ένας από τους πολλούς όρους της ελληνικής αργκώ για να περιγράψει κανείς μια πόρνη ήταν η λέξη «χαμαιτυπής», στην κυριολεξία «εκείνη που χτυπά τη γη», υπονοώντας ότι η πράξη λάμβανε χώρα απευθείας στο έδαφος.
Οι ιατρικές πραγματείες μας αφήνουν να ρίξουμε μια ματιά στον κόσμο μιας πόρνης, ωστόσο οι αναφορές είναι τμηματικές και ατελείς. Οι δούλες – πόρνες, προκειμένου να συνεχίζουν να μαζεύουν χρήματα απερίσπαστα έπρεπε να αποφύγουν την εγκυμοσύνη με κάθε κόστος. Οι τεχνικές αντισύλληψης των αρχαίων Ελλήνων είναι λιγότερο γνωστές σε σχέση με εκείνες των Ρωμαίων. Σε μια πραγματεία που αποδίδεται στον Ιπποκράτη,ο συγγραφέας περιγράφει με λεπτομέρεια την περίπτωση μιας χορεύτριας «που συνηθίζει να πηγαίνει με άνδρες»: τη συμβούλεψε να χοροπηδά πάνω κάτω αγγίζοντας με τις φτέρνες τα οπίσθιά της, έτσι ώστε το σπέρμα να αποβληθεί και να αποφευχθεί το ρίσκο. Οι ιερόδουλες της Κορίνθου φαίνεται πως ακολουθούσαν απλούστερη μέθοδο: ζητούσαν από τους πελάτες τους να εφαρμόζουν το σοδομισμό ( πρωκτικό ) προκειμένου να αποφύγουν την εγκυμοσύνη. Είναι ακόμη πιθανό οι πόρνες να κατέφευγαν στην έκτρωση ή την θανάτωση των νεογέννητων με έκθεση.
ΚΕΡΑΜΙΚΑ ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ
Μια άλλη πηγή για τη ζωή των εκδιδόμενων γυναικών είναι τα κεραμικά αγγεία της εποχής. Η απεικόνισή τους, αρκετά συχνή, μπορεί να διαχωριστεί σε τέσσερις κατηγορίες: σκηνές δείπνων, σκηνές σεξουαλικού περιεχομένου, σκηνές στην τουαλέτα και σκηνές κακοποίησης. Στις σκηνές τουαλέτας ήταν σύνηθες η πόρνη να απεικονίζεται με σώμα κάθε άλλο παρά ιδανικό: στήθος γερασμένο, δίπλες στο δέρμα κτλ. Ένας κύλικας μάλιστα απεικονίζει μια πόρνη να ουρεί σε ένα δοχείο. Στις απεικονίσεις σεξουαλικών περιπτύξεων η πόρνη διακρίνεται εύκολα από την παρουσία ενός πουγγιού με χρήματα, ώστε να είναι καταφανής η εμπορική σημασία της συνουσίας. Η στάση που απεικονίζεται συχνότερα είναι αυτή του σοδομισμού, με τη γυναίκα διπλωμένη στα δύο, τα χέρια να ακουμπούν στη γη. Αξίζει να σημειωθεί πως η στάση αυτή θεωρούταν εξευτελιστική για έναν ενήλικα και ελάχιστα κολακευτική για μία γυναίκα. Τέλος, συγκεκριμένος αριθμός βάζων παρουσιάζουν σκηνές όπου η κοπέλα απειλείται από ένα ραβδί ή ένα σανδάλι, ενώ υποχρεώνεται να δεχτεί σεξουαλικές επαφές υποτιμητικές για τους αρχαίους Έλληνες: πεολειχία, σοδομισμό ή με δύο συντρόφους ταυτόχρονα.
