Χρονικά η τοποθέτηση του ξένου επιτηρητή αναμένεται...
στις αρχές του 2011 (τον Φεβρουάριο), όταν η χώρα με τη σύμφωνη γνώμη της διεθνούς κοινότητας και τις μυστικές συνεννοήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη θα προχωρήσει σε ελεγχόμενη χρεοκοπία ζητώντας τη χρονική αναδιάρθρωση του χρέους της έτσι ώστε να μπορέσει να εξυπηρετήσει την αποπληρωμή των δανείων της. Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Από το 1893 έως το 1898 ο Εδουάρδος Λω, έχοντας εγκαταστήσει τις υπηρεσίες του στο στρατηγείο του σε έναν μικρό δρόμο που ενώνει την Πανεπιστημίου με τη Σταδίου (στο ύψος περίπου της πλατείας Κλαυθμώνος), εφάρμοσε ένα σκληρό πρόγραμμα δημοσιονομικής λιτότητας για να μπορέσει η Ελλάδα να αποπληρώσει τα δάνεια που είχε συνάψει με τις ξένες τράπεζες. Ο Εδουάρδος Λω, που μέσα σε λίγα χρόνια κατάφερε να εξυγιάνει τα δημοσιονομικά της Ελλάδος δημιουργώντας το μονοπώλιο σε ορισμένα είδη πρώτης ανάγκης και αυξάνοντας ταυτοχρόνως τον φόρο για τα φυσικά πρόσωπα κατά 100%, υπήρξε την περίοδο εκείνη ο ουσιαστικός κυβερνήτης της χώρας. Εναν αιώνα μετά η Ελλάδα ίσως αποκτήσει συντόμως έναν σύγχρονο Εδουάρδο Λω, ο οποίος θα αναλάβει σε ρόλο υπερυπουργού τον
έλεγχο των δημόσιων οικονομικών της χώρας.
Δεν βγαίνουν τα νούμερα
Ας πάρουμε ωστόσο τα πράγματα από την αρχή. Είναι κοινό μυστικό τόσο στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες όσο και στην Αθήνα ότι η εξίσωση του Προγράμμα- τος Σταθερότητας είναι περίπου άλυτη. Ακόμα και αν η χώρα μας κατάφερνε να πραγματοποιήσει στο ακέραιο την αύξηση των δημόσιων εσόδων και τη μείωση των δαπανών που προβλέπει το σχέδιο σταθερότητας πάλι δεν θα μπορούσε να εξυπηρετήσει το θηριώδες χρέος της. Οι δυσλειτουργίες και οι αγκυλώσεις δεκαετιών, η ανικανότητα και η επιπολαιότητα του πολιτικού συστήματος της Μεταπολίτευσης έχουν υπονομεύσει τις βάσεις της ελληνικής οικονομίας, καθιστώντας αδύνατη τη γρήγορη επιστροφή της στην ανάπτυξη. Επί της ουσίας, η χώρα είναι αναγκασμένη να δρομολογήσει στον συντομότερο δυνατό χρόνο τις
μεταρρυθμίσεις εκείνες που υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να είχαν εφαρμοστεί τις τρεις τελευταίες δεκαετίες. Με δυο λόγια, η ελληνική οικονομία και η κοινωνία είναι αναγκασμένες να παράξουν σε χρόνο περίπου dt πολύ περισσότερα γεγονότα απ’ όσα μπορούν να καταναλώσουν.
Ο πρωθυπουργός βαδίζει μόνος του!
Υπάρχει ωστόσο και μια ακόμη παράμετρος που περιπλέκει το πρόβλημα: αυτό το κράμα απειρίας, ντιλεταντισμού και zen που διαπερνά τη διακυβέρνηση ΓΑΠ και δίνει την αίσθηση υποβάθμισης του χρόνου, ενώ είναι προφανές ότι η χώρα για να προλάβει το στοίχημα της διάσωσής της είναι αναγκασμένη να τρέξει με χίλια. Η ίδια αυτή υποβάθμιση της σημασίας του χρόνου δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι η διακυβέρνηση και οι αξιωματούχοι της έχουν την πολυτέλεια μακρόσυρτων διακοπών, αδικαιολόγητων εκκρεμοτήτων ή επιπόλαιων πειραματισμών σχετικά
με τις υπουργικές αρμοδιότητες. Αυτή η ψευδαίσθηση, ότι η χώρα έχει άπειρο χρόνο για να ανακάμψει, δημιουργεί το γινάτι του opengov, όπου κυβερνητικοί γραφειοκράτες μεταμφιέστηκαν μέσω δήθεν ανώνυμων βιογραφικών σε στελέχη
της κοινωνίας και τη χίμαιρα ότι η ελίτ της δημόσιας διοίκησης μπορεί να συγκροτηθεί με λοταρίες στο Διαδίκτυο. Για να μη μιλήσουμε για τον ανασχηματισμό ή τους υποψήφιους δημάρχους και περιφερειάρχες, οι οποίοι στη συντριπτική πλειονότητά τους μοιάζουν να έχουν δραπετεύσει από τον παλιό -προ ΔΝΤ- κόσμο που βρίσκεται σε αποδρομή. Είναι προφανές ότι όλη αυτή η εικόνα που πάει να δημιουργηθεί αδικεί εντέλει τον ίδιο τον πρωθυπουργό, που προσπαθεί να τραβήξει μόνος το κάρο. Ολα αυτά, ενδεχομένως και άλλα, έχουν δημιουργήσει καθυστερήσεις, εκκρεμότητες και αβλεψίες που δυστυχώς υπονομεύουν την ανάκαμ- ψη της οικονομίας μας, καθυστερώντας δραματικά την προοπτική της ανάπτυξης. Ολα αυτά τα γνωρίζει η τρόικα, όπως τα γνωρίζουν και οι υπουργοί Οικονομικών της Γερμανίας, της Γαλλίας και των άλλων ισχυρών ευρωπαϊκών χωρών. Τα γνωρίζει προφανώς και ο Στρος-Καν. Η διεθνής κοινότητα αναγνωρίζει την προσπάθεια που καταβάλλει η Ελλάδα, όπως αναγνωρίζει και το πολιτικό θάρρος του Γιώργου Παπανδρέου που ανέλαβε το κόστος των πιο αντιλαϊκών μέτρων που έχουν εφαρμοστεί μεταπολεμικά στην Ελλάδα. Προφανώς κάποια στιγμή η χώρα θα αναγνωρίσει την ανιδιοτελή αυτή πολιτική συμπεριφορά του πρωθυπουργού.
Η διεθνής κοινότητα ωστόσο, που στήριξε την Ελλάδα δανείζοντάς της τα χρήματα που δεν της έδιναν οι αγορές, είναι αποφασισμένη να συνεχίσει να μας βοηθάει. Οχι μόνο για λόγους κύρους, αλλά και για λόγους ουσίας. Αν η Ευρώπη άφηνε την Ελλάδα να χρεοκοπήσει, βγάζοντάς την και από την ευρωζώνη, θα προκαλούσε αλυσιδωτές συνέπειες και σε άλλες οικονομίες. Από το στοίχημα της Ελλάδος κρίνονται πολλά - ακόμα και η υποψηφιότητα του Ντομινίκ Στρος-Καν στις προσεχείς προεδρικές εκλογές στη Γαλλία. Λέγεται λοιπόν ότι η διεθνής κοινότητα και η ελληνική κυβέρνηση έχουν περίπου συμφωνήσει στους όρους και τις προϋποθέσεις μιας ελεγχόμενης χρεοκοπίας, η οποία ναι μεν δεν θα έχει στάσεις πληρωμών κ.λπ., θα έχει όμως όλες τις συνέπειες μιας κανονικής χρεοκοπίας. Θα γίνουμε φτωχότεροι αποχαιρετώντας για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα την
παλιά ευημερία μας. Λέγεται λοιπόν ότι τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο η Ελλάδα σε συνεννόηση με τη διεθνή κοινότητα θα ζητήσει από τους πιστωτές της τη χρονική επιμήκυνση μέρους του χρέους της, αναγνωρίζοντας επισήμως την αδυναμία της να το εξυπηρετήσει. Πρακτικά η αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους ισοδυναμεί με χρεοκοπία, όμως δεν θα υπάρξουν ούτε στάση πληρωμών ούτε άλλες αντίστοιχες επιπτώσεις. Λένε ότι το ποσόν του χρέους που θα ζητήσει η χώρα μας να επιμηκυνθεί θα ανέρχεται από 50 έως 100 δισ. ευρώ και φαίνεται να έχουν ήδη βρεθεί οι τράπεζες και τα ταμεία που θα δεχτούν την επιμήκυνση μέρους του χρέους. Οι πληροφορίες μιλούν για ένα μεγάλο σκανδιναβικό ασφα- λιστικό ταμείο με τεράστια αποθεματικά και κάποιες τράπεζες της ευρωζώνης με ισχυρή κρατική παρουσία. Το μέρος αυτό του χρέους του οποίου θα επιμηκυνθεί η αποπληρωμή, για την ακρίβεια θα μετατεθεί χρονικά στο μέλλον, μετά το 2020, θα καταστήσει βιώσιμη την εξυπηρέτηση των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας. Είναι εύλογο ότι ένα χρέος της τάξεως των 200-240 δισ. που θα πρέπει να εξυπηρετηθεί άμεσα γίνεται πιο ρεαλιστικό. Βεβαίως, για να γίνει η οικονομία μας πιο ανταγωνιστική και να μειωθεί το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θα πρέπει να συνεχιστούν οι περικοπές στον δημόσιο τομέα και να επεκταθούν και στην ιδιωτική οικονομία. Οι γνωρίζοντες προεξοφλούν ότι η εξέλιξη
αυτή θα σημάνει τη μεταφορά μέτρων λιτότητας και στον ιδιωτικό τομέα, με πρώτη πιθανή παρενέργεια την κατάργηση του 14ου μισθού, ενδεχομένως και του 13ου. Στην κυβέρνηση οι περισσότεροι συζητούν ανοιχτά το ενδεχόμενο αυτό, αν και προβληματίζονται με ποιον τρόπο και με τι κόστος θα ζητήσει η κυβέρνηση και νέα μέτρα, ειδικά αν το αποτέλεσμα των περιφερειακών και δημοτικών εκλογών του Νοεμβρίου δεν σηματοδοτήσει μια καθαρή νίκη της πλειοψηφίας. Στην περίπτωση της ελεγχόμενης χρεοκοπίας, που θα ισοδυναμεί με τη δημόσια ομολογία ότι αποτύχαμε στους στόχους του προγράμματος σταθεροποίησης, θα δρομολογηθεί και η ισχυρή πιθανότητα να τοποθετήσει η διεθνής κοινότητα στην Ελλάδα εκπρόσωπό της, ο οποίος και θα ελέγχει την πορεία εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών της
χώρας μας.
Χάνουμε ευημερία(και εθνική κυριαρχία;)
Οι κουβέντες αυτές φαίνεται ότι βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο στις ευρωπαϊκές καγκελαρίες, ιδίως στη Γερμανία, η οποία λόγω του ειδικού πολιτικού και οικονομικού της βάρος είναι σε θέση να διαμορφώνει τις εξελίξεις. Ηδη ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έχει προειδοποιήσει δημοσίως τι περιμένει τις χώρες της ευρωζώνης που θα χρεοκοπήσουν και θα χρειαστούν τη βοήθεια των εταιρών τους για να διασωθούν. «Οταν μια επιχείρηση χρεοκοπεί», προειδοποιούσε πριν από λίγους μήνες ο Γερμανός υπουργός, «οι μέτοχοι της εταιρείας χάνουν μέρος της εξουσίας τους προς όφελος των πιστωτών τους. Το ίδιο πρέπει να ισχύει και για μια χρεοκοπημένη εθνική οικονομία». Η δήλωση αυτή του κ. Σόιμπλε πριν από μήνες είχε προκαλέσει αντιδράσεις στην Ευρώπη, κυρίως στη Γαλλία, όπου πολλοί τις μετέφρασαν ως μια διακήρυξη οικονομικής αποικιοκρατίας της Γερμανίας. Ακόμα και συντηρητικά γερμανικά ΜΜΕ διατύπωσαν τις επιφυλάξεις τους για το πώς μπορεί να εφαρμοστεί ένα τέτοιο μέτρο που κατά έναν τρόπο καταργεί την εθνική κυριαρχία μιας χρεοκοπημένης οικονομίας. Την εποχή που τα έλεγε αυτά ο Γερμανός υπουργός ήταν προφανές ότι οι δηλώσεις του αφορούσαν την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ισπανία. Παρ’ όλα αυτά, φαίνεται ότι η κουβέντα αυτή έχει προχωρήσει. Λένε ότι την προοπτική αυτή την έχουν επεξεργαστεί λεπτομερώς στο γνωστό think tank «The Berlin club» που αποτελείται από Ευρωπαίους αξιωματούχους και τεχνοκράτες με απήχηση στο κατεστημένο της Ε.Ε. και στις διεθνείς αγορές. Το συγκεκριμένο think tank απηχεί απολύτως και τις απόψεις των κυβερνήσεων της Βόννης - και χρηματοδοτείται άλλωστε από το κράτος.
Η πορεία προς την «ελεγχόμενη χρεοκοπία»
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι τον Ευρωπαίο τεχνοκράτη που θα αναλάμβανε την επιτήρηση της ελληνικής οικονομίας όπως ο Εδουάρδος Λω πριν από έναν αιώνα τον έχει ήδη επιλέξει παρασκηνιακά το «Berlin club». Βεβαίως, ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα προκαλούσε αντιδράσεις στην Ελλάδα και γι’ αυτό ενδέχεται η παρουσία ενός επιτρόπου να παρουσιαστεί με ήπιο τρόπο και όχι ως ένα βίαιο τέλος της εθνικής κυριαρχίας. Είναι εξίσου βέβαιο ότι Ευρωπαίοι δεν πρόκειται να κάνουν πίσω -λένε οι γνωρίζοντες-, αφού στην εξαιρετικά πιθανή περίπτωση που επιμηκυνθεί το μνημόνιο οι ξένοι θα θέλουν να έχουν πλήρη εικόνα των δημοσιονομικών και να μπορούν να παρεμβαίνουν ακαριαία για διορθωτικές κινήσεις. Λένε ακόμα ότι μετά την ελεγχόμενη χρεοκοπία και την επιμήκυνση μέρους του χρέους και τη δυναμική στήριξη της οικονομίας μας από τη διεθνή κοινότητα, οι εταίροι θα επιχειρήσουν ακριβώς για να δρομολογηθεί η επιστροφή της εμπιστοσύνης των αγορών να διευκολύνουν τον δανεισμό μας από μεγάλα ξένα χρηματοπιστωτικά σπίτια. Ο χρόνος φυσικά θα δείξει πώς θα εξελιχτεί όλη αυτή η σχεδόν προδιαγεγραμμένη πορεία προς τη «χρεοκοπία» και πώς θα ισορροπήσει η χώρα στο τεντωμένο αυτό το σχοινί...
www.protothema.gr
