Σύμφωνα με μελέτες του Εργαστηρίου Υδρολογίας και Ανάλυσης Υδατικών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, τα επεισόδια ξηρασίας στην...
περιοχή με τη μεγαλύτερη γεωργική παραγωγή στη χώρα θα αυξηθούν -σχεδόν θα διπλασιαστούν- την περίοδο 2070-2100, θα έχουν μεγαλύτερη δριμύτητα και διάρκεια και θα πλήξουν τεράστιες εκτάσεις.
Στο στόχαστρο των κλιματικών αλλαγών θα μπει το κεντρικό τμήμα της Θεσσαλίας, σε αντίθεση με τα βορειότερα τμήματα του υδατικού διαμερίσματος, που φαίνεται πως θα πληγούν λιγότερο.
«Το κλίμα στο μέλλον θα χαρακτηρίζεται από διαστήματα που θα κυριαρχούν σύντομες και έντονες βροχοπτώσεις, αλλά και από μεγάλες περιόδους ξηρασίας. Πρέπει να πάρουμε τώρα μέτρα για να αντιστρέψουμε τις αρνητικές επιπτώσεις και να προετοιμαστούμε για το μέλλον», επισημαίνει ο Αθανάσιος Λουκάς, ένας εκ των ερευνητών και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Έχει ξανασυμβεί
Οι παρατεταμένες, έντονες και επίμονες περίοδοι ξηρασίας στον μεγαλύτερο κάμπο της χώρας είναι φαινόμενο που έχει παρατηρηθεί και κατά το παρελθόν ανά διαστήματα, από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 μέχρι τις αρχές του ’90. Ιδιαίτερα, τα έτη 1989-90 και 1976-77 ήταν τα ξηρότερα για όλη την έκταση της Θεσσαλίας.
Οι δραματικές επιπτώσεις τόσο στους επιφανειακούς όσο και στους υπόγειους υδάτινους πόρους είχαν ως αποτέλεσμα να δεχθεί ισχυρό πλήγμα η αγροτική παραγωγή και, κατ’ επέκταση, η οικονομία της περιοχής, η οποία στηρίζεται κυρίως στο αγροτικό εισόδημα.
Μάλιστα, κατά τα έτη 1989-90, η ξηρασία επηρέασε τις περιοχές των πηγών του Πηνειού και των παραποτάμων του, με αποτέλεσμα τη μείωση του υδατικού δυναμικού και τη σημαντική πτώση της ροής του ποταμού που δίνει ζωή σε τεράστιες εκτάσεις του θεσσαλικού κάμπου.
Κατά την ίδια περίοδο, η παροχή νερού για άρδευση από τη λίμνη Πλαστήρα ελαττώθηκε κατά 70% και η αρδευόμενη με επιφανειακό νερό περιοχή μειώθηκε κατά 90%.
Οπως τονίζουν οι ερευνητές, τα φαινόμενα που παρατηρήθηκαν εκείνη την περίοδο θα ξανακάνουν την εμφάνισή τους σε 80 χρόνια, επηρεάζοντας το 50% και πλέον της περιοχής.
Χωρίς νερό
Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η περιοχή σε μόνιμη βάση τα τελευταία χρόνια είναι η κάλυψη της αρδευτικής ζήτησης στη διάρκεια του καλοκαιριού, όταν οι ανάγκες των καλλιεργειών είναι υψηλές και οι ποσότητες νερού που μπορούν να διατεθούν είναι πολύ μειωμένες.
Η υπερεκμετάλλευση των υπόγειων υδροφορέων στη θεσσαλική πεδιάδα είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα, το οποίο -σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα- πρέπει να βρει άμεσα λύση.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως η στάθμη στα υπόγεια ύδατα συνεχώς μειώνεται κατά πέντε μέτρα κάθε χρόνο από το 1985 μέχρι σήμερα, ενώ, παράλληλα, η αναπλήρωση των αποθεμάτων γίνεται ολοένα δυσκολότερη.
Υπολογίζεται, δε, πως στη Θεσσαλία υπάρχουν περίπου 13.000 γεωτρήσεις που φτάνουν μέχρι και σε 300 μέτρα βάθος, ενώ σε πολλά σημεία η γη έχει υποχωρήσει, προκαλώντας καταστροφές.
Η υφαλμύρωση των υπόγειων υδάτων είναι ένα ακόμη σημαντικό πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, καθώς έχει κάνει την εμφάνισή του σε αρκετές περιοχές, ιδιαίτερα στον Αλμυρό Μαγνησίας.
Καθώς οι λεκάνες απορροής λειτουργούν σαν συγκοινωνούντα δοχεία με τα νερά της θάλασσας, με την υπεράντληση το θαλασσινό νερό εισέρχεται και καταστρέφει τα αποθέματα του γλυκού νερού.
Μάλιστα, η υφαλμύρωση των υδάτων έχει καταστρέψει εκτάσεις καλλιεργήσιμης γης, μιας και το αλάτι που καταλήγει στην επιφάνεια του εδάφους καταστρέφει τα φυτά.
Οσον αφορά την ποιοτική κατάσταση των υδάτων, κύρια πηγή ρύπανσης αποτελούν οι γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες που αναπτύσσονται στην περιοχή, σε συνδυασμό με το φορτίο των αστικών και άλλων λυμάτων.
Σήμερα, ο Πηνειός θεωρείται ένα από τα πιο επιβαρημένα ποτάμια της χώρας.
ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΣΙΜΙΤΣΙΑΔΗ
real.gr
